Restrukturyzacja firmy: o co najczęściej pytają klienci?
RESTRUKTURYZACJA FIRMY TO PROCES, KTÓRY MOŻE NIE TYLKO OCALIĆ BIZNES PRZED UPADŁOŚCIĄ, ALE TAKŻE STWORZYĆ NOWE MOŻLIWOŚCI DLA JEGO ROZWOJU. OTO DZIESIĘĆ NAJWAŻNIEJSZYCH PYTAŃ I ODPOWIEDZI, KTÓRE POMOGĄ ZROZUMIEĆ, NA CZYM POLEGA RESTRUKTURYZACJA.
1. CO TO JEST RESTRUKTURYZACJA FIRMY?
Restrukturyzacja firmy to procedura prawna mająca na celu przywrócenie jej zdolności do prowadzenia efektywnej działalności gospodarczej dzięki zawarciu układu z wierzycielami. Może obejmować zmiany w strukturze organizacyjnej, finansach, operacjach czy nawet w strategii.
Mamy cztery tryby postępowań restrukturyzacyjnych różniące się czasem trwania, stopniem skomplikowania, zakresem ochrony dłużnika oraz wysokością kosztów postępowania, które ponosi restrukturyzowana firma. W aktualnym stanie prawnym największą popularnością wśród dłużników cieszy się postępowanie o zatwierdzenie układu, ze względu na czas trwania, niższe koszty postępowania i szeroką ochronę przed wierzycielami. To postępowanie daje możliwość wyboru doradcy finansowego, który w postępowaniu będzie pełnił funkcję nadzorcy układu. W pozostałych postępowaniach to Sąd wyznacza doradcę restrukturyzacyjnego, który w zależności od rodzaju postępowania będzie pełnił funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy. Samodzielny wybór doradcy restrukturyzacyjnego przez firmę to lepsze zaplanowanie restrukturyzacji przedsiębiorstwa, co często ma kluczowy wpływ na sukces restrukturyzacji.
2. KIEDY FIRMA POWINNA ROZWAŻYĆ RESTRUKTURYZACJĘ?
Nie warto czekać na moment, kiedy firma znajdzie się w poważnych tarapatach. Restrukturyzację warto rozważyć w momencie, gdy firma napotyka trudności finansowe, które mogą prowadzić do jej upadłości. W świetle przepisów dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, tzn. opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Zagrożenie niewypłacalnością oznacza z kolei, że sytuacja ekonomiczna dłużnika wskazuje na perspektywę niewypłacalności w niedługim czasie.
3. JAKIE SĄ GŁÓWNE CELE RESTRUKTURYZACJI?
Podstawowym celem restrukturyzacji jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika. Drogą do uniknięcia upadłości ma być umożliwienie dłużnikowi przeprowadzenia restrukturyzacji zobowiązań w drodze zawarcia układu z wierzycielami. Natomiast gdy sytuacja wymaga postępowania sanacyjnego, drogą tą jest również przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu interesów wierzycieli. Działaniami sanacyjnymi są m.in. możliwość odstąpienia od niekorzystnych umów, zbycie zbędnego, generującego koszty majątku, redukcja zatrudnienia, odwrócenie skutków czynności zdziałanych na szkodę wierzycieli. Wszystkie te działania mają prowadzić do przywrócenia rentowności, zabezpieczenia przyszłego wzrostu i optymalizacji biznesu.
Dzięki zawarciu układu z wierzycielami zagrożone niewypłacalnością przedsiębiorstwo ma szansę uniknąć upadłości i dalej prowadzić działalność gospodarczą.
4. JAKIE KROKI NALEŻY PODJĄĆ W PROCESIE RESTRUKTURYZACJI?
Proces restrukturyzacji zazwyczaj obejmuje diagnozę problemów finansowych i operacyjnych, opracowanie planu restrukturyzacyjnego, renegocjację zobowiązań oraz implementację zmian organizacyjnych i operacyjnych.
5. KTO JEST ZAANGAŻOWANY W PROCES RESTRUKTURYZACJI?
W procesie restrukturyzacji uczestniczą różne strony, w tym zarząd firmy, pracownicy, wierzyciele, licencjonowani doradcy restrukturyzacyjni oraz w niektórych przypadkach sąd.
6. JAK DŁUGO TRWA PROCES RESTRUKTURYZACJI?
Czas trwania procesu restrukturyzacji może się różnić w zależności od skomplikowania sytuacji, w jakiej znalazła się firma, ale zazwyczaj trwa od kilku miesięcy do nawet kilku lat. Przykładowo postępowanie o zatwierdzenie układu trwa od 4 do nawet 12 miesięcy. Więcej czasu zajmuje postępowanie sanacyjne, zwykle trwa ponad rok, a nawet dłużej.
7. JAKIE SĄ RYZYKA ZWIĄZANE Z RESTRUKTURYZACJĄ?
Ryzyka wiążą się właściwie tylko z możliwość nieosiągnięcia oczekiwanych rezultatów. Istnieją również pewne niedogodności związane z koniecznością zapoznania doradcy restrukturyzacyjnego z problemami wewnętrznymi przedsiębiorstwa, możliwym pogorszeniem relacji z partnerami biznesowymi czy też negatywnym wpływem na pracowników, którzy obawiać się utraty pracy w przyszłości. Z drugiej strony, prawidłowo przeprowadzona restrukturyzacja pozwala uniknąć ewentualnego negatywnego wpływu na działalność firmy. W procesie restrukturyzacji istotną rolę odgrywa dialog z pracownikami i partnerami biznesowymi, którzy widząc pozytywne zmiany związane z restrukturyzacją, docenią efektywne zarządzanie kryzysem finansowym przez firmę. Ponadto, zaangażowanie zewnętrznej osoby, jaką jest doradca restrukturyzacyjny w działalność firmy, pozwoli dostrzec problemy, jakie ma firma oraz zmobilizuje, do podjęcia trudnych decyzji biznesowych.
8. CZY RESTRUKTURYZACJA ZAWSZE OZNACZA CIĘCIA KOSZTÓW?
Choć redukcja kosztów, sprzedaż części majątku czy redukcja zatrudnienia jest częstym elementem planów restrukturyzacyjnych, proces ten może również obejmować inwestycje w kluczowe obszary firmy, które mogą przynieść wzrost w przyszłości. Restrukturyzacja oznacza również zmianę w sposobie zarządzania firmą jak też pozyskanie zewnętrznego finansowania.
Pamiętajmy, że najważniejszym punktem restrukturyzacji jest zawarcie odpowiedniego układu ze swoimi wierzycielami, który prowadzi do zwiększenia rentowności firmy. Redukcja wierzytelności i rozłożenie ich na raty może uchronić firmę od drastycznego cięcia kosztów.
9. JAKIE KORZYŚCI MOŻE PRZYNIEŚĆ RESTRUKTURYZACJA?
Restrukturyzacja może przynieść wiele korzyści, w tym stabilizację finansową, poprawę efektywności operacyjnej, wzmocnienie pozycji rynkowej oraz lepsze przygotowanie firmy do przyszłych wyzwań.
W praktyce dłużnik może liczyć na rozłożenie spłaty zaległości na raty, odroczenie terminów spłaty zobowiązań, a nawet umorzenie niektórych zobowiązań.
Istotną zaletą jest szeroki zakres ochrony dłużnika. Oprócz ochrony przed egzekucją, otwarcie postępowania blokuje możliwość wypowiedzenia umów najmu lub dzierżawy (lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzona działalność), umów kredytowych, leasingowych, ubezpieczeń majątkowych i wielu innych ważnych umów o fundamentalnym znaczeniu dla firmy. Należy jednak mieć na uwadze, że dłużnik korzysta z ochrony wyłącznie wówczas, gdy po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego na bieżąco reguluje swoje zobowiązania. Jeśli nie wykonuje swoich zobowiązań, zachodzi przesłanka do wypowiedzenia umowy.
Restrukturyzacja chroni dłużnika przed upadłością – nie można ogłosić upadłości przedsiębiorcy w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia.
10. CZY RESTRUKTURYZACJA GWARANTUJE SUKCES?
Nie ma gwarancji sukcesu, ale dobrze zaplanowana i skutecznie przeprowadzona restrukturyzacja znacząco zwiększa szanse firmy na odzyskanie stabilności i długoterminowego wzrostu.
Restrukturyzacja biznesu to złożony proces wymagający odpowiedniego przygotowania i zaangażowania. Warto korzystać z pomocy specjalistów, aby zwiększyć szanse na jego skuteczność.
Elżbieta Koczerska, radca prawny, Associate w CK Partners